De moord op Jacob van Dijk

De mensen achter fortificaties, zoals de architecten, bouwers, soldaten, bewoners, bezoekers en slopers.
Plaats reactie
BetonBijter
Donateur
Donateur
Berichten: 179
Lid geworden op: 21 okt 2015, 17:22

De moord op Jacob van Dijk

Bericht door BetonBijter »

In de vroege ochtend van 31 december 1945 werd aan het Halmaheiraplein 3 te Dordrecht een aanslag gepleegd op Jacob van Dijk. Een explosief, waarschijnlijk een handgranaat, werd omstreeks 04.00 uur door zijn openstaande slaapkamerraam naar binnen geslingerd en doodde hem op slag.
Zijn (tweede) echtgenote, Geardina (Gea) van Dijk-Prins werd zwaar aan haar hoofd gewond. Zij herstelde en overleed pas vele jaren later in bed
op geheel natuurlijke wijze.

Wie was deze Van Dijk, waarom werd hij omgelegd en wie was of waren de dader(s)?

Jacob van Dijk, geboren op 8 maart 1889 in Delft, diende tijdens de mobilisatie van 1914-1918 als reserveofficier bij de infanterie. Gedurende het Interbellum langzaam maar zeker opgeklommen tot de rang van reservemajoor, voerde hij in de meidagen van 1940 het bevel over het 2e bataljon
van 11 RI. Een eenheid die een frontvak toegewezen kreeg in de Grebbelinie nabij Veenendaal. De meningen over zijn betoonde leiderschapskwaliteiten tijdens de korte Mei-oorlog waren niet onverdeeld gunstig. In al in het voor- en najaar van 1940 opgemaakte onderzoeksrapporten werd Van Dijk afgeschilderd als (citaten) ‘besluiteloos’ en ‘een zeer middelmatig officier’ en ‘niet opgewassen tegen de groote spanningen die in den oorlog
voorkomen
’. Omdat de omstandigheden in die dagen ook voor Van Dijk niet echt hadden meegezeten, werd afgezien van (militair-) strafrechtelijke maatregelen.

Het burgerbestaan van Van Dijk toonde een heel ander beeld. In de jaren twintig en dertig had Van Dijk zich ontwikkeld tot succesvol ondernemer. Ten tijde van de Duitse bezetting was hij directeur van de CV Van Dijk en Co. te Dordrecht. Een kalk- en kalkzandsteenfabriek. Met grote ijver en op grote schaal leverde zijn bedrijf gedurende de bezettingsjaren bouwmaterialen voor de bunker- en stellingbouw van de Duitse bezetter. En droeg daarmee ook een zeer profijtelijk steentje bij aan de aanleg van het Nederlandse deel van de Atlantikwall. Dit werd hem door het verzet zeker niet in dank afgenomen. En resulteerde tijdens de oorlog al in een sabotageactie waardoor in zijn fabriek één van de autoclaven ontplofte, als een raket door de bedrijfshal en enkele belendende woningen vloog en enkele burgerslachtoffers maakte.

Kort na de Duitse capitulatie in mei 1945 werd Van Dijk onder grote publieke belangstelling in de boeien geslagen en opgesloten op verdenking van economische collaboratie. Hij zou moeten verschijnen voor een tribunaal van de Bijzondere Rechtspleging. Dat was een nieuwe rechtsvorm die tot doel had al diegenen te berechten die verdacht werden zich tijdens de Duitse bezetting schuldig gemaakt te hebben aan collaboratie, hoogverraad, landverraad en/of oorlogsmisdaden. De nieuwe tribunalen kwamen om in het werk. Zo’n 300.000 dossiers werden aangelegd tussen 1945 en 1952.

Maar het vaderland bevond zich bij de vervolging van zovelen in een ten dele onmogelijke spagaat. Enerzijds wilde men liefst alle ‘foute’ lieden ter verantwoording roepen, anderzijds moest de door de oorlog zwaar beschadigde infrastructuur van Nederland zo snel mogelijk weer hersteld worden. En voor die wederopbouw waren bouwbedrijven en toeleveranciers nodig. Geleid door capabele leidinggevenden. Op last van de procureur-fiscaal, de aanklager in dossiers voor de Bijzondere Rechtspleging, werd Jacob van Dijk na enkele maanden weer in (voorlopige) vrijheid gesteld.

De vrijlating van Van Dijk stuitte op veel onbegrip onder de Dordtse bevolking en, met name, onder leden van het voormalige Dordtse verzet. Al snel na de moord circuleerden geruchten dat leden van het voormalige verzet betrokken zouden zijn geweest bij de aanslag. Als wraak voor het slappe overheids-
optreden tegen Van Dijk. Het verzet ontkende echter elke betrokkenheid, alhoewel men aangaf de facto niet te treuren om het voorval. Politie en justitie zijn er nooit in geslaagd enig bewijs te vinden wie voor de aanslag verantwoordelijk is geweest. Na enkele maanden werd het onderzoek beëindigd en het dossier definitief gesloten.

Jacob van Dijk werd begraven op Algemene Begraafplaats Essenhof te Dordrecht. Het graf is enkele jaren geleden geruimd.
Ik ben van na de oorlog. En wil dat zo houden.
Gebruikersavatar
AvB
Berichten: 4102
Lid geworden op: 13 feb 2008, 18:48
Locatie: Utrecht
Contacteer:

Re: De moord op Jacob van Dijk

Bericht door AvB »

Bijzonder verhaal! Mooi geval voor een cold case team om deze moord opnieuw te onderzoeken!
Nicht ärgern - Nur wundern!
Plaats reactie

Terug naar “De Mens achter en binnen fortificaties”