Pagina 1 van 2

Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 10 okt 2013, 22:09
door maarten-stahlbeton
Op fok.nl kwam ik onderstaande column tegen. Ik heb de interessante stukken gequote. Het gehele verhaal is te vinden op http://frontpage.fok.nl/column/133223/1 ... uka-s.html
...De schuur was gebouwd in 1970, kort nadat een dijkgraaf van het Ministerie een grote bunker op de plek van de huidige schuur was komen opmeten. “Dat was nog een geinig verhaal,” vertelde meneer Van de Brink. “Hij mat de bunker op met een uitklapbare meterstok, maar vanaf het begin al hadden wij wel, maar hij niet door dat één van de vier delen afgebroken was. Zijn berekeningen klopten dus totaal niet, omdat hij dacht dat vijfenzeventig centimeter één meter was.” Anton, Jan, en zoon Jan hadden de bunker aan beide zijden diep uitgegraven, groeven een gat van tien meter diep, en lieten de zwaartekracht de rest doen. Na een paar weken was de loodzware bunker volledig in het gat gekieperd. Er werd grond overheen gegooid, beton bijgestort, en een schuur neergezet. De bunker mat vele tientallen meters, en was één van de grootste in de regio – nu eeuwig begraven, toen drukbevolkt...

...Na de piloot bij kennis gebracht te hebben, brachten ze hem in de Duitse bunker, en belden ze het regionale hoofdkwartier om te vertellen dat de piloot nog leefde. Aan de andere kant van de lijn vroeg een ongeïnteresseerde Duitser of alles goed was met het vliegtuig. “Nee, maar de piloot leeft nog. Hij is hier bij ons -” “Ja, verdámmt noch mal!” “De moffen wilden niet weten of het met de piloot goed ging, maar hoe het met het tóestel stond. Materiaal was toen belangrijker geworden dan levens.”...
Ondanks de sterke verhalen in deze column zou er een kern van waarheid in dit verhaal kunnen zitten. Het laatste, van de piloot, is natuurlijk klinkklare onzin. Piloten waren zeker niet ondergeschikt aan materieel.

Het eerste stuk is wat mij interesseert. Bij de Maneswaard begonnen de voorposten naar het zuiden langs de inundatie richting Ochten. Op deze voorposten zijn wat Kolff kazematten gebouwd. Op Maneswaard is ook minstens 1 Kolff gebouwd. Deze is er nog, bij de splitsing van de boerderijen.

De bunker waar deze boer het over heeft is blijkbaar een stuk groter dan de Kolff kazematten. Voor zover ik heb kunnen nagaan zijn er geen G, P & S gebouwd in de voorposten van de Betuwelinie. Mocht het allemaal met een korreltje zout genomen moeten worden (Een gat van 10 meter diep in een terp?), een onbekende Kolff kan ook geen kwaad. ;)

Een Duitse bunker lijkt me eigenlijk uitgesloten. Het enigste wat mijn inziens dan mogelijk zou kunnen zijn is dat het iets is wat aansloot op de Pantherlinie?

Het B.R.V. heeft niks hierover. Het archief van de dijkstoel Overbetuwe en van het Waterschap Rivierenland zwijgen ook in alle talen. Het bouwarchief in Wageningen heeft wel enkele stukken over de bouw van de schuren, maar geen opmetingen van voormalige werken. De Historische Kring kan me ook niet verder helpen in deze zoektocht. Gemeentelijk archief ook nada...

Wat voor instantie zou deze opmetingen hebben verricht? Iemand een idee waar dit te vinden zou kunnen zijn? Tegenwoordig behoort het tot de Gemeente Wageningen, maar heeft ook bij Gemeente Kesteren gehoord.

Voor de duidelijkheid, hier is de locatie van dit object en een streetview van de Kolff bij het begin van het erf. Het gaat om de schuur aan de westzijde, met het grijze dak.

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 10 okt 2013, 22:50
door AvB
Topografische kaart van 1958. Hebben ze een steenfabriek niet aangezien voor een grote bunker. Toen ik nog niets van forten en bunkers wist, dacht ik ook dat elk metselwerk gebouw met kleine ingangetjes een bunker was. :)
De plek sluit overigens mooi aan op het tracé van de Pantherstellung, maar een vreemde plek voor een mogelijke 703.

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 10 okt 2013, 22:57
door Ties
Misschien een FluWa? Die dingen stonden overal en nergens en velen zijn niet opgemeten door het BRV. Wat trouwens ook vreemd is, een terp? Die zijn daar niet, enkel in de noordelijke kustprovincies.

En mijn ervaring met de kaart die Arthur gepost heeft is dat er op die dingen geen bunkers staan ingetekend.

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 11 okt 2013, 08:24
door maarten-stahlbeton
Hoi Arthur & Ties,

De steenfabriek staat er nog steeds. Vroeger gingen wij ook altijd in de gangetjes (brandkamers) van de ovens spelen. Inderdaad is het makkelijk om zo'n bouwwerk aan te zien voor een bunker, maar de meeste mensen in het Rivierengebied kennen het verschil wel. In deze omgeving is om de 10 kilometer wel een steenfabriek te vinden.

Frappant is dat deze steenfabriek na september 1944 gebruikt is als verzamelpunt van verzetsmensen voor Rijn-crossings.

Terpen kom je redelijk vaak tegen in buitendijkse gebieden, een simpele doch doeltreffende methode om je voeten nat te houden, niet alleen de noordelingen hebben die oplossing bedacht. ;)

Ik ken zelfs een aantal binnendijkse terpen hier in de buurt.

Overigens heb ik een klein rapportje gevonden in het Gemeentearchief van Kesteren waarin ook word gesproken over een telefoontje vanuit de Duitse bunker naar het hoofdkwartier. Exacte plek wordt niet genoemt, maar ook hier gaat het over een neergestorte vlieger in de uiterwaarden.

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 11 okt 2013, 08:34
door Ties
In dat gebied heten het woerden, maar dat doet er nu niet toe. Vandaar mijn misvatting :ugeek: Is er niemand die een FluWakaart heeft van dat gebied?

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 11 okt 2013, 08:34
door maarten-stahlbeton
Kan iemand trouwens bevestigen dat het nog aanwezige bouwwerk definitief een Kolff is?

Ik ben nog nergens kaartjes tegengekomen van de Betuwelinie met de locaties van de gebouwde Kolff's (P...)

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 11 okt 2013, 08:38
door maarten-stahlbeton
Ties schreef:In dat gebied heten het woerden, maar dat doet er nu niet toe. Vandaar mijn misvatting :ugeek: Is er niemand die een FluWakaart heeft van dat gebied?
Dat is een erg oude term. In het hedendaags taalgebruik word vaak over terpen gesproken, oude bewoners gebruiken ook vaak de term Pol, maar over het algemeen gewoon Terp.

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 11 okt 2013, 19:18
door tim

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 14 okt 2013, 16:57
door maarten-stahlbeton
Niemand een idee waar ik mijn zoektocht kan vervolgen??

Kunnen de NL experts (Jack, Martijn, svdb) mij wellicht helpen met bouwlijsten van de Betuwestelling (Kolff's)?

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 14 okt 2013, 18:25
door ducatim901
Het is een aparte plek voor een Kolff, bij de Spees in de buurt zijn er ook enkele maar Maneswaard (net even gegooled waar dat nu weer ligt) is wel een erg vooruit geschoven plek.
Ik dacht dat mijn kaarten geen Kolff's aangaven, dit heeft te maken denk ik met het feit dat de kazematten werden gemaakt door het Veldleger.
Ben binnenkort bij Sander en dan zal ik hem eens vragen of hij er meer van weet.
JK

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 15 okt 2013, 05:46
door Barst
http://www.nederbetuwe.nl/default/ontde ... id_1526810

Rapport 'Inventarisatie van de Betuwelinie'
voorp.jpg
Groet,

Bart

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 15 okt 2013, 18:26
door maarten-stahlbeton
Hoi Barst,

Kende dit document wel, maar niet specifiek gekeken voor dit vraagstuk. Zo heb je het (gedeeltelijke) antwoord als jaren op je harde schijf staan. Dank voor de herinnering ;)

Dit document bevestigt de aanwezigheid en het verhaal over het onderwerken van de bunker. Ondanks dat het type als onbekend staat vermeld heb ik het vermoeden dat deze inderdaad door het veldleger gebouwd moet zijn. Dat hier om een Kolff gaat is wel heel aannemelijk.

Zijn er in het NA geen documenten over de bouwwerken van het Veldleger? Ik ga in het regionaal archief maar eens op zoek naar bestekken. Nog niet ingezien. :)

Dank je!

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 16 okt 2013, 05:46
door Barst
En dan is er nog het verhaal van de commandopost,

http://home.tiscali.nl/~grebbelinie/ves ... azemat.htm, COMMANDOPOST BRIGADE A.

Groet,

Bart

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 16 okt 2013, 18:41
door ducatim901
Ik heb gisteren nog met Sander gesproken maar die had weinig nieuws, alleen dat hij wel wist dat de Kolff kazemat bestond en hij hem ook ergens op Google Earth heeft gezet.
Ik heb in het NA nog niet gezocht naar documenten (kaarten) van de door het veldleger gemaakte stellingen.
De kaart die Sander heeft gebruikt is afkomstig uit de "groene serie" die te vinden is in het NIMH in Den Haag.
Mogelijk hebben ze nog meer kaarten maar op dit moment is het niet makkelijk om op heel korte termijn spullen te bekijken in het NIMH.
JK

Re: Onbekende bunker Maneswaard

Geplaatst: 16 okt 2013, 19:27
door maarten-stahlbeton
Barst schreef:En dan is er nog het verhaal van de commandopost, COMMANDOPOST BRIGADE A
Inderdaad, locatie mij onbekend. Nooit naar gezocht ook eigenlijk. Deze moet ergens gebouwd zijn net ten westen van Kesteren achter de stoplinie.
ducatim901 schreef:Ik heb gisteren nog met Sander gesproken maar die had weinig nieuws, alleen dat hij wel wist dat de Kolff kazemat bestond en hij hem ook ergens op Google Earth heeft gezet.
Ik heb in het NA nog niet gezocht naar documenten (kaarten) van de door het veldleger gemaakte stellingen.
De kaart die Sander heeft gebruikt is afkomstig uit de "groene serie" die te vinden is in het NIMH in Den Haag.
Mogelijk hebben ze nog meer kaarten maar op dit moment is het niet makkelijk om op heel korte termijn spullen te bekijken in het NIMH.
JK
Dank je, Jack.
Is dat niet de Kolff die ik in de openingspost heb staan? De kmz van Sander is niet correct over deze kazemat.

De groene serie ken ik niet. Eigenlijk nog nooit in het NIMH Nederlands werk opgezocht. Toevallig laatst gekeken om weer eens langs te gaan, op de site staat dat ze tegenwoordig in de Alexanderkazerne zitten. De collectie is zeker nog niet volledig overgebracht?