Fort Hoofddorp

[rony]

De pantserklok op het fort van welk type is dit en naar ik vernomen heb
zou er nog een tweede exemplaar van bestaan, weet iemand hier iets meer over?
Gr
rony

[ducatim901]

Waerde Rony,
Ik geloof dat de koepel is gemaakt door Skoda.
Het wat mij betrefd best mogelijk dat er nog meer zijn maar niet in Nederland.
Volgens mij was er trouwens al een topic over Ft. Hoofddorp.......
JK

[Rene Ros]

Leesvoer:
Een zware Škoda
Onderhoud van een zware Škoda.

Mvg, René

[rony]

Jack en Rene , bedankt voor de uitleg, het scodamerk staat zelfs in de koepel.
Nog een vraagje ,Type: Gruson en Coles , ( beide 24 cm koepels ) hadden die iets
te maken met scoda ?
Gr
rony

[AvB]

Škoda is Tjechisch, (Otto) Gruson is een Duitse staalverwerker en als ik een paar seconden google lijkt het erop dat Coles een Engelsman is die in de 19de een geschutskoepel op een schip ontwikkelde.
Dus niks te maken Škoda. Waarom zou er een link zijn?

[rony]

Aan AVB,

Een link zal er niet zijn maar wat ik me afvraag is: waren deze koepelbouwers dan
beter dan het belgische cockerill?
Vb fort kessel :cockerill
Noordkasteel : Gruson
Fort Sint-Filips :Coles

[AvB]

Lijkt me dat er net zoals nu gewoon offertes uit gaan en er wordt gekozen voor de meest gunstige deal.
Misschien was er in die tijd minder (of geen) toezicht op de markten en waren er afspraken van regeringen met producenten.

[WimVe]

Mischien moet je het in 2en splitsen: een gieterij en een (ander) nabewerkings bedrijf.
Dit soort vormen gieten is al een heel karwei, de contramal is 2x zo groot ! En een ander bedrijf maakt de gaten passend en vlak.

Doet me denken aan de laatste waterkering: de kogellagers konden maar bij één bedrijf gemaakt worden, ivm de grootte, volgens mij was dit zelfs de huidige Skoda.

[svdb10]

Hallo Rony en anderen,

Wat ik er van weet:
Cowper Phipps Coles was een Britse marinekapitein die een draaiende geschutstoren heeft ontworpen voor gebruik aan boord van gepantserde schepen. Deze toren bestond uit een gepantserde opstelling voor 2 kanonnen, die ronddraaide op een ring van wielen of kogellagers. Dit in tegenstelling tot een concurrerend ontwerp van de Zweed John Ericsson, die ronddraaide op een centrale spil. Ericsons ontwerp is beroemd geworden door toepassing in de gepantserde schepen (Monitor) die de Noordelijke staten in de Amerikaanse burgeroorlog met veel succes hebben ingezet (o.a. zeeslag bij Hampton Roads).
Het ontwerp van Coles kreeg veel belangstelling, onder andere van Brialmont die deze toren wilde toepassen in de Antwerpse forten (1ste gordel) die gebouwd werden. Ik meen zelfs dat één van deze torens in fort 3 of 4 is ingebouwd.
Met Coles zelf is het slecht afgelopen; het door hem gebouwde schip (HMS Captain) was door de gepantserde toren topzwaar en kapseisde op één van haar eerste tochten waarbij Coles één van de slachtoffers was. Als gevolg hiervan heeft het lang geduurd voordat er weer gepantserde torens in Britse oorlogsschepen werden toegepast (men ging over tot de zgn. Barbette-opstelling, waarbij het geschut omringd was door een gepantserde gordel, maar zonder dak).

Voor wat betreft jouw vraag over de keuze voor pantserdelen; ik heb niet de indruk dat er echt sprake was van een ‘vrije’ markt; elk land beschermde vooral de eigen militaire industrie voor zover die in staat was om geschut en pantserdelen te leveren:
- Duitsland deed zaken met Gruson en Krupp (die later Gruson heeft overgenomen)
- Oostenrijk-Hongarije betrok zijn materiaal met name van Skoda en enige kleinere (eigen) leveranciers
- Frankrijk gebruikte pantserdelen van de Usines Saint Chamond (oa. casemate Mougin de 155 L) en Schneider (Tourelle Galopin de 155L modèle 1890)

Interessant wordt het dus vooral bij landen die niet beschikten over een eigen industrie.
- Nederland deed veel zaken met Gruson/Krupp. Maar waar komen de pantserdelen van bijv. fort Pannerden vandaan? Was dit niet engels materiaal? De caponniere van Skoda is al genoemd, maar is die gepantserde observatiekoepel die nu op het Muizenfort staat niet ook van Skoda? En wie leverde de andere observatiekoepels van de Stelling van Amsterdam?
- De fortengordel van Kopenhagen werd in ieder geval uitgerust met Gruson-koepels. Of ook zaken werd gedaan met andere leveranciers weet ik niet.
- Zwitserland: voor zover ik weet alleen Gruson/Krupp koepels (12cm panzerturm 1882 in fort Airolo, 5,3cm versenk-panzerturm 1887, 12 cm Kugelmörsern, 12 cm Panzerhaubitze 1891)
- Italië rustte de pantserbatterijen langs haar grenzen met Frankrijk, Zwitserland en Oostenrijk-Hongarije uit met 149mm kanonnen van twee verschillende leveranciers: het Britse Armstrong en Franse Schneider. Volgens mij leverde deze fabrieken zowel het geschut als de pantserkoepel.
- België noemde je zelf al; deels kwamen de koepels van het ‘eigen’ Cockerill, maar deze zal vermoedelijk niet in staat zijn geweest om alle benodigde koepels te leveren. Op internet (http://www.fortdeloncin.com/page.php?pagID=11) vond ik dit staatje van de bewapening van het fort van Loncin (Luik):

• 4 coupoles à éclipse Grusonwerke, équipées d’un canon de 5,7 à tir rapide
  2 Coupoles pivotantes 120 Chatillon-Commentry(Ateliers de la Meuse Sclessin), équipées de 2 canons de 12 (120mm), Fonderie Royale des canons – Liège
  1 coupole pivotante 150 Creusot-Vandekerckove équipée de 2 canons de 15 (150mm) Krupp
  2 coupoles pivotantes 210 Grusonwerke équipées de 1 obusier de 21 (210mm) Krupp
  1 phare cuirassé à éclipse portée 3 Km. Construction Ateliers de la Meuse à Liège ]

Een redelijk allegaartje dus!

Waar haal jij de informatie vandaan dat er nog een andere gepantserde Skoda-caponniere zou zijn? R. Rolf vermeldt in "Festungsbauten der Monarchie" wel dat de koepel in Hoofddorp het serienummer 5 heeft, maar betwijfelt of er daadwerkelijk andere exemplaren gebouwd zijn.

Gr. Sander

[svdb10]

Oh, enne alvast bij voorbaat excuses aan allen die vinden dat mijn wat uitgebreide reactie véél te ver off-topic ("Fort Hoofddorp") is

[rony]

Ja Sander meer uitleg had ik niet verwacht
Het is inderdaad een raar zaakje, zoals je aangeeft bij
Loncin bv zoveel verschillende leveranciers, tewijl ze in
nederland soms amper de herkomst afweten.
Ikzelf heb geen informatie wat andere exemplaren betrefd, ivm de klok,
maar het heeft iets met de nummers te maken heb ik ooit vernomen.
In nederland is het de enigste met het nr 5 of 6, dat weet ik niet meer. Laten
we het voorlopig maar bij de stelling van R Rolf houden, dat er waarschijnlijk ?
nog bestaan hebben of bestaan, al of niet geplaatst.
Gr
rony

[svdb10]

Terugkomend op de herkomst van het in Nederland gebruikte pantsermateriaal.

Uit het "Algemeen jaarlijksch verslag omtrent de vestingwerken" (1886-1895) heb ik het volgende overzicht samengesteld.
Wel verschillende leveranciers dus, maar een sterke voorkeur voor Duitse bedrijven.
Geen compleet overzicht! Zo ontbreken oa. alle pantseringen van de stelling van Amsterdam.

[Barst]

Nog even wat foto's;

Hoofddorp1.jpg

Hoofddorp2.jpg