Fortificatieforum

Ik denk ook dat de koepel met snijbranders is verwijderd of, ook een leuke theorie nooit is geplaatst.

Dit is een krantenadvertentie van de domeinen in relatie tot de batterijen aan de Overeindse weg:

Dikkie, koepel is absoluut geplaatst. Afbouw van de betonnen ombouw gebeurde ook altijd na plaatsing van de koepel om deze helemaal te verankeren. Die koepel zat er, vraag is wat er nu nog van resteert....

Nog niet een volledig sluitend verhaal, maar wat ik zo snel even bij elkaar kon zoeken;

de electrificatie van de spoorwegen gaf eigenlijk aanleiding tot de bouw van 5 kazematten W21-28. Echter, de financiele middelen waren hiertoe ontoereikend, waardoor zowel het aantal als het weerstandsvermogen werd verminderd. Het uiteindelijke plan omvatte drie mitrailleurkazematten (Hemeltje, Vechten/Marsdijk en Rhijnauwen) en een kanonkazemat (achter Lunet I). Laatstgenoemde zou, net als de mitrailleurkazematten, voorzien moeten worden van een gietstalen koepel.
De exacte lokatie van het exemplaar bij Rhijnauwen is een aantal keren verschoven. Voor zover ik nu kon nagaan is hij net oost van het theehuis gebouwd. Zie onderstaande documenten voor extra info en een plattegrond (in de blauwe cirkel het theehuis).

Hier nog een recente foto van de Plofsluis.

De G bij Rijnauwen is nog steeds aanwezig. Het is mij alleen een raadsel dat in de tekst gesproken wordt over een kruispunt met Vechtwagen versperring. Die is daar niet. Op de Rijnsoever is wel sprake van een kruispunt met vechtwagenversperring maar deze wordt gedekt door de G op het fort.

De G-Kazemat met afwachtingsruimte schoot Zuidelijk over de weg en over de anti tankgracht.
Beide zijn nog te zien.
De versperring staat niet op het kruispunt maar sloot aan op de anti tankgracht.
JK

Waar op deze luchtfoto was/is dan de G met afwachtingsdekking? Ik ken er geen een op het stuk tussen de jeugdherberg en de Provinciale weg?

ducatim901 schreef: ↑23 apr 2017, 12:40 De G-Kazemat met afwachtingsruimte schoot Zuidelijk over de weg en over de anti tankgracht.
Beide zijn nog te zien.
De versperring staat niet op het kruispunt maar sloot aan op de anti tankgracht.
JK

Er waren hier twéé versperringen, één op de Rhijnauwenselaan en één op de Koningslaan. Maar de kazematten werden volgens mij gebouwd om de spoorwegen te dekken, niet de rijwegen. De NS heeft dan ook bijgedragen in de kosten. Erg vreemd dus dat er in het document sprake is van een schootsveld op de versperringen.

Wat dan weer opvalt is dat de plaatsen ten oosten van het theehuis erg ver van de spoorweg liggen, ongeveer negenhonderd meter. De kazematten Marsdijk en Hemeltje liggen ongeveer zeshonderd meter van de spoorweg.

H.R. Visser schrijft op pagina 129 van "Kazematten in het Interbellum" enkel over "bij de Kromme Rijn ten noorden van Fort Vechten". Een kazemat direct ten noorden van fort Vechten ter hoogte van Oud Amelisweerd zou weliswaar veel dichter bij de spoorweg liggen, maar achter de hoofdweerstandslinie, wat weer weinig zinvol is. Bovendien denk ik dat er ter hoogte van de tankgracht ook een versperring van de spoorbaan was.

D.T. Koen komt op pagina 58 van "Een onuitdoofbaar vuur" niet verder dan "in de nabijheid van Rijnauwen". Volgens voetnoot 70 op pagina 93 heeft hij "R.A.U., Archief E.A..I. te Utrecht, doos 137, stuk 720. E.A.I. te Utrecht aan M.v.D., 5-10-1939. Bestekken voor de bouw van 3 gietstalen koepelkazematten en 3 stalen tanks." geraadpleegd.

Ik heb zelf uitgebreid gezocht zowel rond het theehuis Rijnauwen als in het gebied ten Noorden van fort Vechten maar heb geen spoor van een kazemat kunnen vinden. Er bestaat de kans dat hij onder één van de stallen van boerderij Hofstede Rhijnauwen ligt.

De twee G-kazematten aan de spoorweg bij restaurant Vroegop zijn beide zeker zonder afwachtingsruimte.

Dan nog een laatste vraag. Als de Duitsers de moeite hebben genomen om de koepel in de plofsluis met een snijbrander te verwijderen, waarom hebben ze dan niet de moeite genomen hem af te voeren?

Bart.

Als ik de schootsrichtingen van de G's bekijk diende er 1 voor het bestrijken van de kromme-Rijn. Verder zijn er nog een aantal Groepschuilplaatsen 1918 omgebouwd tot mitrailleurkazemat. Deze heb ik nog niet ingetekend maar 1 dekt er zeker de vechtwagenversperring op de Rijnauwense laan.

De tekening is te groot om hier te plaatsen maar als je ff je mailadres opgeeft dan stuur ik hem.

Groet,

DT

Ik heb de tekening op mn website gezet in de map Kazemat G onder de naam:

G, Rijnauwen-Vechten Kaart schootsvelden

Nog wat meer zoekwerk heeft weer een aantal documenten opgeleverd. Hieronder een korte uiteenzetting.

In de periode 1937-1940 speelden er verschillende zaken in het gebied tussen Vechten en Rijnauwen welke allen aanleiding gaven tot de bouw van extra kazematten. De grootsten zijn de aanleg van de A-12 (8 kazematten) en de al genoemde electrificatie van de spoorwegen (initieel 5, later 4 kazematten). Een derde, aanzienlijk kleiner project vormde de omlegging / aanpassing van de weg Bunnik - Utrecht.

Op de eerste kaart hieronder is te zien welke schootsvelden zouden worden beperkt door de electrificatie, en wat de benodigde compensatie zou zijn. Hier is op te zien dat de schootsvelden van vier frontaal georienteerde mitrailleurs zou worden beperkt. Compensatie bestond uit twee extra mitrailleurs. Dit werd later, vanwege de kosten, teruggebracht naar 1, waarbij de zuidelijke kwam te vervallen. De versperring waarover wordt gesproken is een resultaat van de wegomlegging bij Bunnik. Het nieuwe traject zou een hogere snelheid toelaten, waardoor het nodig werd geacht een versperring aan te leggen. Over de exacte lokatie was nog wat discussie; zowel oost als west van de nieuwe T-splitsing was mogelijk. Op de tekening hieronder is de voorgestelde wegomlegging te zien. In de groene ovalen de mogelijke lokaties voor de versperring; de roze lijnen vormen het schootsveld van de nieuw te bouwen kazemat bij Rhijnauwen (de compensatie-G dus). Welke optie uiteindelijk werd gekozen is mij niet bekend. Wel heb ik verschillende documenten gevonden die erop duiden dat de versperring daadwerkelijk is aangelegd. Een aantal staat hieronder. De versperring staat ook vermeld in de Digitale Atlas van de NHW, en wel aan de westkant van de kruising. Ik durf echter niet meteen te stellen dat dit klopt, mede omdat de atlas op andere plaatsen met regelmaat onjuist is.

PS: voor alle afbeeldingen in deze post: de bestandsnaam bevat de datum van het document.

Hallo Martijn,

Bedankt voor deze uiteenzetting. Ik moet het nog goed doorlezen maar de versperring ligt in het linker groene ovaaltje. Toen ik pas in Bunnik woonde had de provinciale weg nog geen parallelwegen en kon je de versperring zien liggen. Hij staat ook goed omschreven in het proces verbaal van overdracht van de versperringen. Deze is opgenomen in een van de delen van het abc van de waterlinie.

De door jou genoemde compensatie kazemat heeft op de tekening schootsrichting zuid. Heel logisch als deze de vechtwagenversperringen moest afdekken. Als je naar de daar nog steeds liggende G toeloopt zal je zien dat de uitsparing voor de ingang aan de westzijde zit. De schootsrichting zal min of meer oost geweest zijn d.w.z. het bestrijken van de Kromme-Rijn.

De blauwe vuursectoren komen van omgebouwde groepsschuilplaatsen 1918 I en II.

Mag ik je tekeningen op mn website zetten? Ze maken het onderzoek mooi compleet.

Groet,

Dirk

Hoi Dirk,

ja hoor,je mag ze overnemen. Stuur even een PB als je ze groter en/of zonder 'aantekeningen' wilt hebben.
Het schootsveld van de compensatie-kazemat heb ik overigens niet zelf ingetekend. Ik heb de lijnen alleen gekleurd zodat ze makkelijker te herkennen zijn in de wirwar aan rode lijnen op de kaart.

Groet,

Bij de zoektocht kwam ik ook deze tekening nog tegen: ontwerp voor een dubbele koepelkazemat, geprojecteerd in de weg Utrecht-Hilversum.

Als bijvangst bij mijn inventarisatie van alle groepsschuilplaatsen type P markeer ik ook de G kazematten, dit omdat de combinatie groepsschuilplaats met G/kazemat vaak voorkomt.

Onderstaand omgeving Rhijnauwen op basis van luchtfoto interpretatie. 9 lokaties. De streep is niet de schootsrichting, die wordt bepaald door het koepeltype, maar geeft de oriëntering van de frontzijde aan.

Greetz,

Joop

Nummer van de opstelling is waarschijnlijk 49 met schootsrichting Zuid.
Koepelnummer is 631, 160 graden, 140mm dik.
Volgens documenten is de koepel ingebouwd.

De koepel in de Plofsluis had het nummer 626, graden schietgat niet opgegeven, 170mm dik, vervaardigd bij S.A. John Cockerill, Cr.-Ni.-Mn. Staal.
Groeten Jack.