Fortificatieforum

Hoi allemaal, ben mezelf de laatste tijd wat aan het verdiepen in deze oude Duitse stelling waarin de oer-versies van onzer welgekende regelbauten gebouwd werden. In en rond het Antwerpse werden er een 20- tal types gebouwd, maar slechts een 10-tal kunnen regelbau genoemd worden. Aangezien ik tewerkgesteld ben als bosarbeider in de bossen: Elsenbos, Kroonakker en Mastenbos, én tegelijk met 11 jaar ervaring in de Atlantikwall, is het een nog steeds geen makkie om deze stelling op te sporen, te inventariseren en op te meten. (tijdens men werk-pauze's aldaar)

Allereerst een theoretische vraag alvorens we met het praktische veldwerk verdergaan. Ik heb min of meer de duitse opbouw kunnen achterhalen van deze hollandstellung, waarin ik men bunkers sorteer, maar ik vraag me af of deze wel correct is?

Holland-stellung: Armee Gruppe Antwerpen:
+ Festung Antwerpen:
-------- Stellung I (Nord) -- Berendrecht, Kapellen, Brasschaat, Schoten
-------- Stellung IV (Süd) -- Bornem, Liezele, Breendonk, Willebroek
-------- Stellung V (West) -- Steendorp, Haasdonk, Beveren, Zillebeek
+ Stellung: Antwerpen - Turnhout
+ Stellung: Antwerpen - Maas

Holland-stellung: Armee Gruppe Gent: (nog niet in verdiept)

met vriendelijke groet,
Tom Oliviers, Bunkerfreaks Antwerpen

Een tweede vraag, de kanonnen die door de duitsers uit de forten van de pantseromwalling werden gerecupereerd waren volgens sommige bronnen de 7.5cm kanonnen op raamaffuit. Waren dit weldegelijk deze 7.5cm kanonnen die een reikwijdte van 6000 meter hadden, of waren het de 5.7cm kanonnen op raamaffuit die gebruikt werden en een reikwijdte hadden van 2500 meter?

Van deze 7.5cm kanonnen op raamaffuit was een fort zoals Ertbrand maar uitgerust met vier stuks, die dienden om de intervals tussen de forten te flankeren.
Van de 5.7cm kanonnen waren er 14 stuks in een fort zoals Ertbrand en deze dienden om slechts de grachten te beschieten (terwijl deze een reikwijdte van 2500m hadden en ook schrapnel-granaten konden afvuren over een afstand van 300m.)

Persoonlijk lijkt het mij veel logischer dat ze de 5.7cm kanonnen op raamaffuit wegnamen en opstelden in de duitse bunkers van de festung antwerpen. Hier hadden ze meer stuks van, en zo moesten ze niet aan de hoofdbewapening van de forten zitten te prutsen. Ook op foto's van de nog aanwezige raamaffuiten te zien en deze te vergelijken met foto's van zo'n raamaffuit in het boekje: VESTING ANTWERPEN - Deel 2 - De Pantservesting, lijken deze raamaffuiten meer op de 5.7cm versies...

iemand zijn mening hierover?

Groet,
Tom Oliviers, BFA

Dag Tom,
De duitse verdedigingslinie bestond uit drie stellingen
1 De hollandstellung die gedekt werd door ;Armee Gruppe Gent;
2 De stellung antwerpen -turnhout ; Armee Gruppe Antwerpen;
3 De Emsstellung werd gedekt door ; Armee Gruppe Westfalen;
Later is de verdedigingslinie overgenomen door het; Oberkommando der kustenverteidigung;
Tijdens de oorlog werd de linie enkel bewaakt niet bemand.
Hier nog een plannetje rond antwerpen
Gr
rony

Ondanks dat het op het kaartje niet terug te zien is maar tussen Mechelen en het Turnhoutskanaal moeten ook nog bunkers staan.
Misschien wel minder dan de andere delen maar op Google zijn tussen de buitsenste fortenlinie ook nog bunkertjes te zien.
Het kan natuurlijk gezichtsbedrog zijn (of ik heb niet goed gekeken) maar er zijn bunkertjes te zien.
Groeten Jack.

Bedankt Rony,

Ik heb al in verschillende boeken gelezen dat er gesproken word over de "Festung Antwerpen", waaruit drie bunkerlinies verder-lopen (of toekomen, het is in welke richting je het bekijkt): aangesloten aan linkeroever de "Holland-stellung" tot nabij het zwin (gedekt door het armee gruppe gent, waarvoor dank voor die info), dan aangesloten aan het kanaal antwerpen-turnhout nabij sint-job-int-goor de stelling Antwerpen - Turnhout, en verder nog de antwerpen-maas stelling die ergens aan mechelen zou lopen (??) hier heb ik nooit van die duitse bunkertjes teruggevonden.

maar die bunkers die rond antwerpen zelf liggen: linkeroever, bornem, liezele, breendonk, willebroek, berendrecht, kapellen, brasschaat, schoten; behoren tot géén één van die linies, maar wel tot de "Festung Antwerpen"... (welke op zich een onderdeel is van de gehele Holland-stellung)

zo dadelijk wat bunkers gaan opmeten op kroonakker, waaronder één type 8 (voor 5.7cm (of 7.5cm) kanon)

Hier wat foto's van een paar bunkers uit de eerste wereldoorlog.
http://news.webshots.com/album/580760003CYWDWl
Groeten Jack.

Gisteren weer een stukje WO I stelling rond Antwerpen verkend, niet zo spectaculair als de stukken in het Mastenbos maar er zitten toch mooie stukken tussen, helaas veel Rhododendrons die een overzicht en het zoeken erg moeilijk maken.
Het lijkt wel of in sommige delen van de linie veel meer bunkers zijn gebouwd.
Er zal door de eigenaren met meer dan de Balkenendenorm als jaar inkomen ook wel gezorgd zijn dat de bunkers in hun tuin (in Nederland word zoiets al snel een park....) niet in de weg stonden.
Hele stukken zijn niet meer of heel moeilijk te vinden.
Het bos tussen de Heidestraat-Noord en de Sionkloosterlaan heb ik Zondag gedaan, het stuk tussen de Heidestraat-Zuid en Oude Gracht is gelegen in een parkachtig bos met veel bamboe en Rhodo's, over de linie loopt nu een wandelpad, weinig spectaculair maar nog wel te volgen, het stukje Oude gracht en Sionkloosterlaan is nog wel aardig, de loopgraven zijn goed te zien.
Nu mijn vraag; komende vanuit het bos Westelijk van de Sionkloosterlaan (in Brasschaat? -er ligt niet echt een dorpskern in de buurt-) is daarna de draad voor mij al niet kenner niet meer op te pakken.
Wie weet waar ik mijn zoektocht verder kan voortzetten?
Groeten Jack.

Hallo Jack,
Je zit nu aan het fort van Brasschaat en is het de bedoeling dat je
vandaar naar het fort van schoten gaat of begrijp ik je niet goed.
Gr
rony

Ha die Rony,
Fort Brasschaat dat klopt, maar ik was geen forten of bunkers langs het Antitankkanaal.
De linie die ik probeerde te volgen was die uit WO I, de kleine Duitse werkjes.
Bij de Sionkloosterlaan stopt ie (als je uit westelijke richting bent gekomen) en daarna
kan ik geen aanknoping vinden waar ik verder de linie kan volgen.
Ik heb geen kaarten en op Google kom ik ook al niet verder, soms lukt dit wel omdat je
dan weer een bunkertje ziet en dan kun je weer verder.
Als iemand een idee heeft waar er weer een stukje te vinden is dan hoor ik dat natuurlijk
graag.
JK

Jack

in de Guyotdreef te brasschaat weet in nog een type III en IX staan

Jean

Hieronder enkele foto's met resterende duitse teksten uit de periode van de "Holland Stellung". Die pantserforten werden destijds mee in de "Festung Antwerpen" geïntegreerd.
Tom Oliviers,
Bunkerfreaks Antwerpen

@ Jack,

Vanaf de Guyotdreef zijn ze grotendeels (zo niet allemaal) afgebroken, de enige die ik nog weet staan verderdoor, liggen in het bos naast de E19 richting nederland (vanop de autostrade zie je ze ongeveer 5 seconden... een stukje bos dat recent gekapt is, waardoor de linie tevoorschijn is gekomen. Deze lijken me manschappenbunkertjes.)

Op Google Earth zie je hier een fort liggen (fort van Schoten), Aan de ingang van het fort van schoten ligt nog een 4.7cm flankeringskazematje van deze linie en vlakbij liggen dan weer die bunkertjes van de stelling kanaal schoten. Dus ik denk dat die 4.7cm kazemat de laatste bunker is die nog bij Stellung I (Nord) behoord.

Tom

Tom

de bunker 47/Sector VIII van het type VIII (Zwischenraumstreiche) op salliant IV van het fort van Schoten is niet de laatste van de reeks.
de bunkers die je met Google Earth ziet aan de vaart zijn ook van deze stelling (Nordabschnitt) en niet van de Stellung Antwerpen-Turnhout.

De bunkers die je hier ziet zijn v.l.n.r. bunker 69/Sector VIII (type I) 70/Sector VIII (type VI) 71/Sector VIII (type VI).
Honderd meter noordwaarts staan nog 3 kleine observatiebunkertjes (type III) maar deze zijn moeilijk te vinden

Bunkers 48/Sector VIII

Bunker49/Sector VIII

Bunker 50/Sector VIII.
Meer informatie of foto's vraag maar.



Jean