Wn. 80 (Poortershaven)

[PdK]

Naar aanleiding van deze vraag wordt dit onderwerp gestart

[PdK]

De sloop van één van de opslag bunkers in 1981.

[The Viking]

Poortershaven Wn 80

Torpedo’s, zeemijnen en meer…

De Poortershaven is voor en tijdens de tweede wereldoorlog een marine-etablissement geweest. Poortershaven is gelegen langs de noordelijke oever van de Nieuwe Waterweg tussen Maassluis en Hoek van Holland. De naam Poortershaven is ontleend aan de vooroorlogse erts overslag van Joost de Poorter. In 1938 verkocht de Poorter het bedrijf aan een Rotterdams havenbedrijf.

Direct nadat Joost de Poorter zijn zaak Poortershaven in 1938 had verkocht, werd het gehele complex overgedragen aan de Nederlandse Koninklijke Marine. Deze namen het eigenlijk direct in gebruik en richtte het in als opslagplaats voor zeemijnen.

Nadat Poortershaven als mijnenopslagplaats was ingericht, heeft als enig Nederlands marineschip “Hare Majesteit De Ruyter” de haven aangedaan en heeft daar een paar dagen gelegen. Al spoedig vielen de Duitsers ons land binnen en het duurde dan ook niet lang voor de “Kriegsmarine” K-Flottille 261, Poortershaven (Wn 80) als opslagplaats voor zeemijnen in gebruik nam.

Eind 44 / begin 45 werd er een grote montagehal ingericht om Biber éénmansduikboten (ook wel mini- of dwergonderzeeërs genoemd) te bouwen. Deze minionderzeeërs hadden een lengte van ongeveer 9 meter en konden twee torpedo’s meenemen en lanceren.

Vanuit Poortershaven hebben deze Bibers diverse geallieerde schepen belaagd. Als geheim wapen werden de bootjes tegen het einde van de oorlog door Hitler in de strijd geworpen. De onderdelen voor de montage van de bootjes werden per spoor vanuit Duitsland aangevoerd. Speciaal met het oog daarop hebben de Duitsers tussen de halte Poortershaven en het etablissement een spoorbaan aangelegd.

Het complex Poortershaven is in 1980 grotendeels geruimd omdat de Deltadijk hier is aangelegd.

Nu ben ik al jaren bezig om dit gebied in kaart te brengen. Maar er is heel weinig bekend over Poortershaven. Het rapport van de hoofdagent van de gemeentepolitie Maassluis, de heer H. de Jong, heb ik en daar heb ik ook dankbaar gebruik van gemaakt. Maar er moet toch meer informatie hier en daar zwerven. Alles is bruikbaar en ik ben overal gelukkig mee. Hopelijk kunnen jullie mij helpen?

Groet Gertjan van de Velden

[PdK]

Leuke informatie Gertjan,

Ik heb me nooit echt in Poortershaven verdiept, dus veel toevoegingen heb ik niet. Pas sinds ik ook de maquette in het Fort heb gezien raak ik meer geïnteresseerd. Deze is daar werkelijk schitterend in elkaar gezet.
Wie je wellicht wel aan meer informatie kan helpen zijn een aantal mensen bij het Fort. Mocht je specifieke vragen hebben, dan ken ik misschien ook de juiste persoon. Mail me dan maar even.

Zo snel vond ik nog wel een BRV tekening van Poortershaven.

[Annelies]

Hoi Gertjan,

Bij het fort kunnen ze je ongetwijfeld verder helpen.

Heb je ook al contact opgenomen met Hans Onderwater?
Hij is toen degene geweest die de mannen van 617 Squadron, die Poortershaven hebben gebombardeerd, naar het fort heeft gehaald om de tentoonstelling te openen. Misschien dat hij je meer info kan verschaffen.

Inmiddels is hij weg bij het fort en is hij met een ander museum verbonden, maar eventueel kan ik je wel in contact brengen met hem.

Gr.
Annelies

[Annelies]

Nog even terugkomend op het bericht van Peter, Ik denk dat ik weet wie Peter bedoeld. Als het dezelfde persoon is kan hij je ongetwijfeld verder helpen. Hij heeft veel kennis van bunkers en Bibers in het bijzonder.

Gr.
Annelies

[The Viking]

Zo dat gaat snel, de reacties! Helemaal geweldig!

Bovenstaande tekst is een zeer beknopte samenvatting uit mijn verslag over Poortershaven. Daar ik al 41 jaar in Maassluis woon en als kind al speelde in Poortershaven fascineert dit gebied mij enorm. Bij deze zeg ik jullie toe dat ik ter zijner tijd al mijn bevindingen met jullie zal delen.

Peter bedankt voor deze geschetste kaart, had ik nog niet.

Annelies kan jij mij de contact gegevens sturen van die persoon waar je over spreek? Heb je toevallig zijn e-mail adres?

Tot zover hartelijk dank, groet...

Gertjan

[Patrick]

Eventueel ken ik ook nog een oudere man die zeer geinteresseerd is in Poortershaven. Hij heeft de ontploffing van de bommen indertijd op de grond meegemaakt (op afstand). Dus als je interesse hebt dan wil ik wel zijn telefoonnummer een keer PMmen.

[Annelies]

De onderdelen voor de montage van de bootjes werden per spoor vanuit Duitsland aangevoerd. Speciaal met het oog daarop hebben de Duitsers tussen de halte Poortershaven en het etablissement een spoorbaan aangelegd.

Ha Gertjan,

Hoe kom je aan deze info?
Ik had altijd begrepen dat ze op een soort dieplader aangevoerd werden, zoals je ook op foto's op het fort kunt zien.
Maar goed dat werd mij altijd verteld toen ik daar nog rondleidingen gaf en het is inmiddels 5 jaar sinds ik daar weg ben.
Daarom ben ik ook wel benieuwd waar je deze info vandaan hebt

Annelies kan jij mij de contact gegevens sturen van die persoon waar je over spreek? Heb je toevallig zijn e-mail adres?

Welke persoon bedoel je, Hans Onderwater of die man uit het fort?

Hij heeft de ontploffing van de bommen indertijd op de grond meegemaakt (op afstand)

Leuke verhalen zijn dat altijd he
Toen ik nog bij het fort zat waren er ook 2 oudere rondleiders die het als kind hadden meegemaakt.
Een is de Maasdijk opgelopen om te zien wat er aan de hand was, maar ze zagen alleen maar de enorme rookpluimen.
De andere zat op school en vertelde dat ze natuurlijk gelijk geen interesse meer hadden in de les. Het heeft zo'n 2 maanden geduurd voor ze erachter kwamen wat er precies gebombardeerd was, omdat de Duitsers natuurlijk alles in de doofpot stopten.
Moeilijk voor te stellen met alle communicatiemiddelen van vandaag dat het 2 maanden duurt eer je weet wat er gebeurt is

Gr.
Annelies

[The Viking]

Hallo Annelies (en alle andere lezers)…

In het rapport van de politie agent de heer H. de Jong staat het volgende geschreven:

De onderdelen voor de montage van de Bibers werden per spoor vanuit Duitsland aangevoerd. Speciaal met het oog daarop hebben de Duitsers tussen de halte Poortershaven en het etablissement een spoorbaan aangelegd. De heer Hoogendonk vertelde, dat hij altijd een paar Duitse wachtposten voor zijn woning kreeg wanneer een transport met deze onderdelen per trein werd aangevoerd.

De heer Hoogendonk woonde ongeveer 300 meter voorbij de blokpost (richting Hoek van Holland) op een afstand van circa 200 meter van de Nieuwe Waterweg. Hier stond in de tijd van de vooroorlogse erts overslag een quarantainebarak voor zieke zeelui welke de Poortershaven aan deden. De quarantainebarak is in 1915 omgebouwd tot woonhuis. Hier heeft de heer H. Hoogendonk vele jaren gewoond. Eerst nog bij zijn ouders, later na zijn huwelijk met zijn gezin. De heer Hoogendonk bleef daar wonen tot nagenoeg het einde van de oorlog in 1945.

Tijdens de aankomst van de goederentreinen was het hem en zijn familie ter strengste verboden om zijn woning te verlaten. Zo dachten de Duitsers te kunnen voorkomen dat er iets bekend werd van hetgeen zich op het etablissement afspeelde. Toch konden de Duitse wachtposten niet verhinderen, dat de heer Hoogendonk zo nu en dan toch een nieuwsgierig blik op Poortershaven richtte. Ook heeft hij kunnen zien hoe de Duitsers meerdere malen met Bibers de Nieuwe Waterweg op en neer voeren. De koepel van de Biber was daarbij steeds boven water.

Het is een groot voordeel als je ook lid ben van de “Historische Vereniging” hier in Maassluis. Ook deze hebben een groot archief waar je heerlijk in kan spitten voor informatie. Voor de duidelijkheid heb ik een detail uit een topografische kaart uit 1939 bijgevoegd. Hier kan je de blokpost (Halte) en het quarantaine station terug vinden.

Ik hoop je vraag zo naar tevredenheid te hebben beantwoord?

Groet Gertjan

[Patrick]

@Viking: ik heb/zal je de naam en telefoonnummer mailen van de man die de historie van Poortershaven ook goed kent. Hij heeft het allemaal bewust meegemaakt, en dan niet als kind. Dus probeer het eens. De man zelf is gefascineerd door WO1, maar ook WO2 heeft zijn aandacht. Noem mijn naam (zie ook PM) en hij zal je met plezier te woord staan. Misschien geen nieuws, maar nu leeft hij nog en heeft een goed geheugen.

[wattman]

Vanuit Poortershaven hebben deze Bibers diverse geallieerde schepen belaagd. Als geheim wapen werden de bootjes tegen het einde van de oorlog door Hitler in de strijd geworpen.

Toch nog goed om op te merken dat van succes van deze duikbootjes nauwelijks sprake was. In tegendeel, de verliescijfers onder de Bibers waren dramatisch.

[ducatim901]

Voor de tijd dat er Kleinkampfmittel werden geassembleert (hoe ver dit assembleren ging weet ik ook niet) was Poortershaven al in gebruik als opslag voor mijnen en/of torpedo's.
Groeten Jack.

[Annelies]

Ha Jack,

Al spoedig vielen de Duitsers ons land binnen en het duurde dan ook niet lang voor de “Kriegsmarine” K-Flottille 261, Poortershaven (Wn 80) als opslagplaats voor zeemijnen in gebruik nam.

Gr.
Annelies

[Annelies]

Ha Gertjan,

Bedankt voor je reactie. Ik heb het rapport ook maar was dit alweer vergeten...

En wat wattman schrijft is klopt inderdaad. Er zat een Opel Blitz motor in de Biber, en onderwater ging de onderzeeër dan over op een accu. Maar vaak werden de mannen langzaam vergiftigd door de dampen uit de motor, of was de accu leeg voor ze weer terug op hun basis waren.
Zo is er eentje vlak voor de kust van Engeland (of in de monding van de Thames dat weet ik even niet meer) aangetroffen met een dode soldaat erin.
Deze staat nu in het Imperial War Museum in London.

Gr.
Annelies