1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

De Stützpunktgruppe Texel
pauldijkstra

1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door pauldijkstra »

Beste collega's,

Zoals bekend was er op Texel gedurende de oorlog de eerste batterij van de Heeres Küsten Artillerie Abteilung 1230 (eerst 745 en 758, vervolgens 1230). De locatie waar deze batterij was opgesteld is eveneens simpel te achterhalen middels de documenten van het Bureau Registratie Verdedigingswerken, en enkele Duitse stafkaarten** uit de genoemde periodes.
Rond september 1942 wordt bij paal 17*** Stützpunkt IXa H gebouwd, bemand door de 1./H.K.A.A. 745 (met 1x 7,5cm geschut en 4x 10,5cm Pools geschut)*. De batterij blijft hier zowieso tot oktober 1944, waarna deze begin 1945 overgeplaats wordt naar het buurtschap Ongeren**. De locatie hier was geschikter, aangezien Ongeren precies in de aanvlieg route van de Royal Airforce (RAF) lag. Het is voor de Duitsers dus van belang, aangezien de geallieerden oprukken, snel en toch effecties hier de HKB in te richten. Daartoe wordt het buurtschap 'gevordert' en 'ontruimt' (de bewoners moeten maar een andere woonplaats zoeken). De boerderijen en stallen die hier lagen werden versterkt met beton, en sommige boerderijen hadden nu wand- en dakdikten van wel 1 meter. Daarnaast werd op de daken van enkele boerderijen betonnen emplacementen gebouwd, waar het reeds verplaatste geschut van paal 17 opgesteld kon worden.

Mijn vraag: er is voor zover ik weet geen document bekend waar duidelijk in naar voren komt dat de overgeplaatste HKB 'de Koog' naar het buurtschap Ongeren ook daadwerkelijk bemand geweest is. Wel kan er, mede door de ooggetuigeverslagen van de Opstand der Georgiërs, gesteld worden dat Ongeren in april '45 (tijdelijk?) actief geweest is. Ook zijn er enkele foto's bekend van geschut en enkele manschappen op Ongeren. Voorzover bekend is de naam 'de Koog' nooit veranderd, ook al was deze nu ten noord-oosten van Den Burg gelegen.

Heeft iemand (Duitse)documenten die ingaan op de HKB bij Ongeren, of andere informatie die mijn vermoeden dat de Batterij wél bemand is geweest in '45 bevestigen? Alvast bedankt voor de moeite!

Bijgaand een kaartuitsnede

Gr,

Paul

* (Wash.Doc. p. 12.0204, LVXXXVIII A.K. Anlagen zum K.T.B.)
** o.a. Waffeneinsatz Karte, voorjaar 1945
*** paal 17 ligt ver onder de Koog. De naam is dus redelijk raar voor een batterij die niet direct bij de Koog ligt.
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Gebruikersavatar
Danny
Berichten: 1413
Lid geworden op: 11 feb 2008, 11:33
Locatie: Stützpunkt Grüppe Katwijk
Contacteer:

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door Danny »

Als ik zo eens even kijk op de kaart die je bijgevoegd hebt ligt de batterij best ver van de kust af (1 a 2 kilometer?). Wat was het vuurbereik van de kanonnen die daar opgesteld stonden?

Enne, wat staat er precies beschreven in die ooggetuigenverslagen waar je over praat? En zijn de foto's duidelijk gedateerd op 1945?

Gruss.
Katwijk in Oorlog - Wer zuerst schiesst, hat mehr vom Leben.
Gebruikersavatar
maarten-stahlbeton
Berichten: 1234
Lid geworden op: 20 feb 2008, 22:16
Contacteer:

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door maarten-stahlbeton »

Heb even snel wat kriegsgliederungen voor je doorgekeken, kwam deze tegen gedateerd 1 augustus 1944. Ik moet nog ergens een boekje over Texel hebben, lijkt mij vrij waarschijnlijk dat deze batterij ook in de opstand een rol gespeeld zou hebben. Dat zou ik zo eigenlijk uit mijn hoofd niet weten.

Afbeelding
Afbeelding
Laatst gewijzigd door maarten-stahlbeton op 30 dec 2008, 23:49, 1 keer totaal gewijzigd.
Lord of the Ringstand
Gebruikersavatar
maarten-stahlbeton
Berichten: 1234
Lid geworden op: 20 feb 2008, 22:16
Contacteer:

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door maarten-stahlbeton »

pauldijkstra schreef:De locatie hier was geschikter, aangezien Ongeren precies in de aanvlieg route van de Royal Airforce (RAF) lag. Het is voor de Duitsers dus van belang, aangezien de geallieerden oprukken, snel en toch effecties hier de HKB in te richten.
deze aanname snap ik niet helemaal? Wat is het nut ervan om een HKB in een aanvliegroute te plaatsen?
Lord of the Ringstand
Gebruikersavatar
Danny
Berichten: 1413
Lid geworden op: 11 feb 2008, 11:33
Locatie: Stützpunkt Grüppe Katwijk
Contacteer:

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door Danny »

Precies, dan zou je toch eerder een Luchtafweerbatterij verwachten.
Katwijk in Oorlog - Wer zuerst schiesst, hat mehr vom Leben.
Gebruikersavatar
hnauta
Berichten: 68
Lid geworden op: 28 mei 2008, 23:14
Locatie: Egmond-Binnen

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door hnauta »

Hallo Paul,
pauldijkstra schreef:De locatie hier was geschikter, aangezien Ongeren precies in de aanvlieg route van de Royal Airforce (RAF) lag.
Deze redenatie gaat er bij mij niet in. Texel werd wel vaak in de aanvliegroutes opgenomen, vooral ook doordat het eiland zowel visueel als met de H2S radar goed te onderscheiden was, maar er werd meer gebruik gemaakt van grofweg de lijn Egmond-Hoorn in verband met de 'Flak gap' (afwezigheid van zware Flak) aan de kust.*
De vliegroutes waren overigens niet echt tot op de paar kilometer nauwkeurig, laat staan dat men daarop de locatie van een batterij baseerde...

Plusje voor de bronvermelding in je bericht, zou op het forum meer toegepast moeten worden.

Gr,
Hans

* Flak map, AIR15/541, National Archives, Londen
pauldijkstra

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door pauldijkstra »

Hoi Hans, Maarten en Danny,

Alllereerst dank voor jullie reacties. Mijn antwoorden volgen stapsgewijs:

Maarten: Dank voor dit schitterende overzicht. Het feit dat 'de Waal' (dorpje nabij Ongeren) genoemd wordt is fantastisch, dan hebben de Duitsers dus wel wat aan de naam verandert. Dit was bij mij, en mijn Texelse bunkercollega, nog niet bekend. Super! Ook de twee bodenständige zoeklichten van 150cm was middels het BRV enigzins te verifiëren**, maar sluit nu mooi aan. (Maarten, ik heb je gepm't ;-) ).

Danny: Bijgaand een tweetal foto's* van geschut op Ongeren. Op de foto's staat o.a. Rijks Duitser Johnny Theeuwsen die in '45 net voor de Opstand gelegerd was op Ongeren.

Wat betreft de aanvliegroute:
In een Duits stuk uit het KTB stond dat het noodzakelijk werd geacht de HKB meer landinwaarts te verplaatsen, zodat ook dit deel van Texel van afweer voorzien was. De functie was dan niet helemaal hetzelfde maar het ging er grotendeels om dat er een groter deel van Texel binnen de reikwijdte van het geschut kwam. Aldus dit stuk uit het KTB (nr's moet ik even opzoeken).
Persoonlijk hecht ik meer waarde aan hetgeen Hans vertelde, maar aangezien ik gegevens heb die uit het KTB kwamen stond het (feitelijk?) redelijk zwart op wit dacht ik. Het zou tenslotte een van de redenen geweest moet zijn op de HKB over te plaatsen. Ook komen er nieuwe vragen bij mij op. Hieronder opgesomd:

- Hoe was de bezettingsgraad (aantal manschappen, officieren e.d.) van de HKB toen deze bij Ongeren (de Waal) lag?
- Is de naam HKB 'de Koog' gewijzigd in bijvoorbeeld HKB 'de Waal' ?

Ik ben benieuwd of deze punten ook opgelost kunnen worden. We zijn in iedergeval al een eind gekomen :D

Gr,

Paul

* Foto's Gemeente Archief Texel, doos Bartels
** BRV Gemeente Texel, complex I, registratietekening 34, I 12
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Rob Mans

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door Rob Mans »

Hoi allemaal,

Wat is de volledige benaming of betekenis van ' Le.Vo-Meßtrupp '

Groetjes,
Rob
Gebruikersavatar
ducatim901
Berichten: 4027
Lid geworden op: 19 feb 2008, 20:52

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door ducatim901 »

De VO is de snelheid waarmee een granaat door de lucht ging, naarmate de slijtage toeneemt van de schietbuis worden de schoten minder accuraat en gaan de granaten ook minder snel (lees ver), en dat is lastig met het raak schieten van iets, door de VO te meten kun je kijken hoe ver een loop heen is en kun je dit met richten compenseren (zwaardere drijflading gebruiken).
Althans als mister assumption denk ik dat het toch wel zoiets moet zijn.
Ik heb van een installatie die werd gebruikt nog wel een foto, de foto van de metingen is genomen bij Zandvoort.
Op lijsten met gemeten (aangehouden) schootsafstanden komen nog weleens afwijken voor tov de verschillende stukken van het zelfde type.
Er waren speciaal opgeleide eenheden die zich met deze metingen bezighielden.
Groeten Jack.
Rob Mans schreef:Hoi allemaal,

Wat is de volledige benaming of betekenis van ' Le.Vo-Meßtrupp '

Groetjes,
Rob
Gilles de la Tourelle, de vloek aller koepels!
Gebruikersavatar
AvB
Berichten: 4102
Lid geworden op: 13 feb 2008, 18:48
Locatie: Utrecht
Contacteer:

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door AvB »

pauldijkstra schreef:Danny: Bijgaand een tweetal foto's* van geschut op Ongeren. Op de foto's staat o.a. Rijks Duitser Johnny Theeuwsen die in '45 net voor de Opstand gelegerd was op Ongeren.
Dat is gewoon 2cm Flak oid?
Ik denk ook niet dat veldgeschut op het dak van een (versterkte) boerderij wordt geplaatst, maar dat terzijde.
Wat betreft de aanvliegroute:
In een Duits stuk uit het KTB stond dat het noodzakelijk werd geacht de HKB meer landinwaarts te verplaatsen, zodat ook dit deel van Texel van afweer voorzien was. De functie was dan niet helemaal hetzelfde maar het ging er grotendeels om dat er een groter deel van Texel binnen de reikwijdte van het geschut kwam. Aldus dit stuk uit het KTB (nr's moet ik even opzoeken).
Persoonlijk hecht ik meer waarde aan hetgeen Hans vertelde, maar aangezien ik gegevens heb die uit het KTB kwamen stond het (feitelijk?) redelijk zwart op wit dacht ik.
Waar komt jou 'aanvliegroute' terug in het KTB. Een tijdsdocument is meestal een feit, en vaak te vertrouwen maar dan moet je het niet totaal anders gaan interpreteren en je eigen aannames eruit halen..

Die kustbatterij is waarschijnlijk verplaatst om, zoals het KTB meldt, een groter bereik op het eiland te hebben. Gewoon op de grond dus.
Nicht ärgern - Nur wundern!
pauldijkstra

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door pauldijkstra »

Hoi Arthur,

Inderdaad 2cm Flak, klopt. Alleen de foto is wél op Ongeren genomen in de periode van de HKB op Ongeren ;-). Niet op het dak v/d boerderij, maar gewoon op een FA bunker.

Wbt die aanvliegroute, ik zal het document zodra ik erbij kan (ben nu niet thuis) opzoeken en het letterlijk citeren, zodat dit ook 'opgelost' is. Ik ben er wel van overtuigd dat het inderdaad niet direct met de aanvliegroute te maken heeft. Achja. Wat mij betreft zijn we met dit onderdeel klaar.
Gek is dat ik ook nog een kaart heb van december '44 waar nog 'gewoon' de batterij bij paal 17 ligt.

Een goede jaarwisseling!

Gr,

Paul
Gebruikersavatar
AvB
Berichten: 4102
Lid geworden op: 13 feb 2008, 18:48
Locatie: Utrecht
Contacteer:

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door AvB »

pauldijkstra schreef:Inderdaad 2cm Flak, klopt. Alleen de foto is wél op Ongeren genomen in de periode van de HKB op Ongeren ;-). Niet op het dak v/d boerderij, maar gewoon op een FA bunker.
De boerderijen en stallen die hier lagen werden versterkt met beton, en sommige boerderijen hadden nu wand- en dakdikten van wel 1 meter. Daarnaast werd op de daken van enkele boerderijen betonnen emplacementen gebouwd, waar het reeds verplaatste geschut van paal 17 opgesteld kon worden
Dat zie ik niet zo snel gebeuren maar goed.
Nicht ärgern - Nur wundern!
Gebruikersavatar
hnauta
Berichten: 68
Lid geworden op: 28 mei 2008, 23:14
Locatie: Egmond-Binnen

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door hnauta »

Hallo Paul,

Arthur is mij al voor met de vraag wat er precies in het KTB is vermeld over aanvliegroutes. Punt is namelijk dat de laatste bomaanval op Texel in de nacht van 25/26 februari 1944 plaats vond (Night Bomb Raid Sheets Bomber Command, AIR14/2678, The National Archives, Londen). Vanaf september 1944 werd voornamelijk de voorkeur gegeven om over bevrijd gebied te vliegen, daarna werd nog slechts sporadisch over Noord-Holland. De laatste keer dat bommenwerpers van de RAF Texel passeerden was in de nacht van 21/22 november 1944 (Interception & Tactics Reports, AIR14/3377, The National Archives, Londen).

Bovenstaand kan ik dus niet helemaal rijmen met de verplaatsing van de batterij begin 1945 vanwege de aanvliegroutes. Vandaar mijn nieuwsgierigheid wat er dan exact in het KTB vermeld staat.

Fijne Jaarwisseling (en denk om je vingers!),

Hans
pauldijkstra

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door pauldijkstra »

Hoi Hans,

Dank voor je reacties. Ik ga er volgend jaar op terug komen. Overigens heb ik vandaag de foto's ontvangen ;-) Dank hiervoor!
Waarschijnlijk heb ik morgenavond het KTB weer voor handen. Nog even gedult. Ik doe zelf niet aan vuurwerk, het is hier toch mistig, en als dat niet zo is steken anderen wel mooi vuurwerk af.

Gr,

Paul
pauldijkstra

Re: 1./1230 H.K.A.A. Heeres Küsten Batterie 'de Koog'

Bericht door pauldijkstra »

AvB schreef:
pauldijkstra schreef:Inderdaad 2cm Flak, klopt. Alleen de foto is wél op Ongeren genomen in de periode van de HKB op Ongeren ;-). Niet op het dak v/d boerderij, maar gewoon op een FA bunker.
De boerderijen en stallen die hier lagen werden versterkt met beton, en sommige boerderijen hadden nu wand- en dakdikten van wel 1 meter. Daarnaast werd op de daken van enkele boerderijen betonnen emplacementen gebouwd, waar het reeds verplaatste geschut van paal 17 opgesteld kon worden
Dat zie ik niet zo snel gebeuren maar goed.
Tekeningen bij deze (overigens is een van die boerderijen, om Arthur's ongeloven om te draaien, al gebouwd in de 19e eeuw)

Gr,

Paul
Je hebt niet voldoende permissies om de bijlagen van dit bericht te bekijken.
Plaats reactie

Terug naar “Stp.Gr. Texel”